Itinerarium króla Aleksandra Jagiellończyka 1492–1506
Instytut Historii PANRok wydania: 2016
ISBN: 978-83-63352-85-1
Oprawa: miękka
Ilość stron: 228
Wymiary: 175 x 245
Dostępność: Niedostępna
28.00 zł
powrót
Itinerarium króla Aleksandra Jagiellończyka (urodzony 5 VIII 1461 r.) obejmuje lata 1492–1506, czyli okres jego rządów na Litwie po śmierci Kazimierza Jagiellończyka (zmarł 7 VI 1492 r. w Grodnie), który desygnował
go na wielkiego księcia litewskiego (podniesienie na tron wielkoksiążęcy nastąpiło w katedrze wileńskiej 28 VII 1492 r.), i w Polsce jako króla (wybrany przez sejm w Piotrkowie 3 X 1501 r., koronowany w Krakowie 12 XII 1501 r., zmarł w Wilnie 19 VIII 1506 r.). Zgodnie z zapowiedzią wpisaną do Przedmowy „Itinerarium króla Kazimierza Jagiellończyka 1440–1492” Grażyny Rutkowskiej (Warszawa 2014, s. 7), itinerarium Aleksandra rozpoczynamy od objęcia przez niego rządów na Litwie w 1492 r.
Próby zestawiania itinerarium Aleksandra Jagiellończyka podejmowano od początku XX w. Jako pierwszy zarys takiego itinerarium ogłosił rosyjski badacz ustroju Wielkiego Księstwa Matviej Lubavskij w 1900 r., który swoje
ustalenia oparł na danych z piątej i szóstej księgi wpisów Metryki Litewskiej oraz opublikowanego pierwszego tomu akt archiwum książąt Sanguszków w Sławucie. Umieszczony w przypisie wykaz miejscowości i dat pobytów
w nich monarchy obejmował niewielką liczbę 45 miejscowości. Przy tym, o ile zestawienie dotyczące jego panowania i przebywania na Litwie, w okresie od objęcia tronu polskiego, jest w miarę dokładne, to pobyty króla w Polsce oświetlone zostały jedynie w zarysie. Nieco dokładniejszy wykaz, ale poświęcony
tylko okresowi panowania Aleksandra w Polsce, czyli od przybycia króla do Krakowa 29 XI 1501 r., przedstawił Kazimierz Sochaniewicz. Ta zaledwie dwustronicowa tabela zawiera daty i miejsca postojów w czasie
podróży królewskich oraz dodatkowo informacje o pokonanych odległościach (liczonych w linii prostej na podstawie mapy w skali 1 : 750 000), także liczbę dni spędzonych na postojach lub w podróży, dalej uwagi dotyczące celów podróży i dróg, którymi się przemieszczano. Kolejną publikacją były
ogłoszone w 1961 r. przez Nikołaja Ułaszczika z ineditów Nikołaja Biereżkova itineraria wielkich książąt litewskich z lat 1481–1533. Wśród nich znalazło się fragmentarycznie zestawione itinerarium Aleksandra Jagiellończyka
z lat 1492–1506, oparte na wydanych źródłach i nieco dokładniejsze niż zestawienie Ljubavskiego, jednak nadal z pokaźnymi lukami czasowymi. Zwrócił na to uwagę Tadeusz Wasilewski, podkreślając, że choć itinerarium
Biereżkova opracowane zostało niezwykle starannie i sumiennie, to okazało się, że korzystając tylko z Metryki Litewskiej, nie można dla XVI w. odtworzyć w miarę pełnego itinerarium władcy. Wasilewski na podstawie
przechowywanych w AGAD rachunków królewskich zaproponował liczne uzupełnienia dla lat 1500–1503. Wskazał też na wagę materiału innego niż kancelaryjny przy zestawianiu itinerariów, który umożliwia ustalenie zależności
między podróżami króla a pracą kancelarii. Ponadto itineraria sięgające poza źródła metrykalne są dodatkową pomocą przy dokładniejszym datowaniu dokumentów pochodzących z kancelarii litewskiej, zaopatrzonych wprawdzie w daty dzienne, miesięczne, indykcje i miejsca wystawienia, ale podaną w źródle indykcję odnieść można do kilku różnych dat rocznych. Z pomocą przychodzą źródła wytworzone przez kancelarię koronną, która
pracowała przy władcy także podczas jego pobytów na Litwie.
(Ze wstępu)
go na wielkiego księcia litewskiego (podniesienie na tron wielkoksiążęcy nastąpiło w katedrze wileńskiej 28 VII 1492 r.), i w Polsce jako króla (wybrany przez sejm w Piotrkowie 3 X 1501 r., koronowany w Krakowie 12 XII 1501 r., zmarł w Wilnie 19 VIII 1506 r.). Zgodnie z zapowiedzią wpisaną do Przedmowy „Itinerarium króla Kazimierza Jagiellończyka 1440–1492” Grażyny Rutkowskiej (Warszawa 2014, s. 7), itinerarium Aleksandra rozpoczynamy od objęcia przez niego rządów na Litwie w 1492 r.
Próby zestawiania itinerarium Aleksandra Jagiellończyka podejmowano od początku XX w. Jako pierwszy zarys takiego itinerarium ogłosił rosyjski badacz ustroju Wielkiego Księstwa Matviej Lubavskij w 1900 r., który swoje
ustalenia oparł na danych z piątej i szóstej księgi wpisów Metryki Litewskiej oraz opublikowanego pierwszego tomu akt archiwum książąt Sanguszków w Sławucie. Umieszczony w przypisie wykaz miejscowości i dat pobytów
w nich monarchy obejmował niewielką liczbę 45 miejscowości. Przy tym, o ile zestawienie dotyczące jego panowania i przebywania na Litwie, w okresie od objęcia tronu polskiego, jest w miarę dokładne, to pobyty króla w Polsce oświetlone zostały jedynie w zarysie. Nieco dokładniejszy wykaz, ale poświęcony
tylko okresowi panowania Aleksandra w Polsce, czyli od przybycia króla do Krakowa 29 XI 1501 r., przedstawił Kazimierz Sochaniewicz. Ta zaledwie dwustronicowa tabela zawiera daty i miejsca postojów w czasie
podróży królewskich oraz dodatkowo informacje o pokonanych odległościach (liczonych w linii prostej na podstawie mapy w skali 1 : 750 000), także liczbę dni spędzonych na postojach lub w podróży, dalej uwagi dotyczące celów podróży i dróg, którymi się przemieszczano. Kolejną publikacją były
ogłoszone w 1961 r. przez Nikołaja Ułaszczika z ineditów Nikołaja Biereżkova itineraria wielkich książąt litewskich z lat 1481–1533. Wśród nich znalazło się fragmentarycznie zestawione itinerarium Aleksandra Jagiellończyka
z lat 1492–1506, oparte na wydanych źródłach i nieco dokładniejsze niż zestawienie Ljubavskiego, jednak nadal z pokaźnymi lukami czasowymi. Zwrócił na to uwagę Tadeusz Wasilewski, podkreślając, że choć itinerarium
Biereżkova opracowane zostało niezwykle starannie i sumiennie, to okazało się, że korzystając tylko z Metryki Litewskiej, nie można dla XVI w. odtworzyć w miarę pełnego itinerarium władcy. Wasilewski na podstawie
przechowywanych w AGAD rachunków królewskich zaproponował liczne uzupełnienia dla lat 1500–1503. Wskazał też na wagę materiału innego niż kancelaryjny przy zestawianiu itinerariów, który umożliwia ustalenie zależności
między podróżami króla a pracą kancelarii. Ponadto itineraria sięgające poza źródła metrykalne są dodatkową pomocą przy dokładniejszym datowaniu dokumentów pochodzących z kancelarii litewskiej, zaopatrzonych wprawdzie w daty dzienne, miesięczne, indykcje i miejsca wystawienia, ale podaną w źródle indykcję odnieść można do kilku różnych dat rocznych. Z pomocą przychodzą źródła wytworzone przez kancelarię koronną, która
pracowała przy władcy także podczas jego pobytów na Litwie.
(Ze wstępu)
Klienci, którzy oglądali tą książkę oglądali także:
• Imperium Habsburgów Wspólnota narodów
• Izabela Wojownicza królowa
• Itinerarium Króla Kazimierza Jagiellończyka 1440-1492
• Itinerarium króla Władysława III 1434-1444
• Władysław książę opolski, wieluński, kujawski, dobrzyński, pan Rusi, palatyn Węgier i namiestnik Polski
• Itinerarium króla Władysława Jagiełły 1386-1434
• Italia Mia
• Funeralia narodowe. Pogrzeby patriotyczne Polaków w czasach niewoli
• Ite In Suffragium
• Legenda wikingów
• Izabela Wojownicza królowa
• Itinerarium Króla Kazimierza Jagiellończyka 1440-1492
• Itinerarium króla Władysława III 1434-1444
• Władysław książę opolski, wieluński, kujawski, dobrzyński, pan Rusi, palatyn Węgier i namiestnik Polski
• Itinerarium króla Władysława Jagiełły 1386-1434
• Italia Mia
• Funeralia narodowe. Pogrzeby patriotyczne Polaków w czasach niewoli
• Ite In Suffragium
• Legenda wikingów
