Polacy w Portugalii w latach II wojny światowej w polskiej literaturze dokumentu osobistego
Muzeum Historii Polskiego Ruchu LudowegoRok wydania: 2023
ISBN: 978-83-7901-417-0
Oprawa: miękka
Ilość stron: 390
Wymiary: 170 x 240
Dostępność: Na półce
56.00 zł
SPIS TREŚCI
WSTĘP • 7
WYKAZ SKRÓTÓW • 28
Rozdział 1: Polscy uchodźcy w Portugalii w latach II wojny światowej – upamiętnienie i stan badań • 33
Rozdział 2: Literatura dokumentu osobistego jako pole reprezentacji i autokreacji autora • 57
Rozdział 3: Portugalskie Estado Novo wobec kwestii uchodźców wojennych • 125
Rozdział 4: Inność a nawet obcość – Portugalia w pierwszych wrażeniach • 153
4.1 Droga do Portugalii po klęsce Francji latem 1940 r. • 153
4.2 Wiedza polskich uchodźców o Portugalii przed 1940 r. • 163
4.3 Inni ludzie i ziemia • 174
Rozdział 5: Życie codzienne polskich uchodźców w Portugalii podczas II wojny światowej • 197
5.1 Organizacja miejsc • 197
5.2 Proces poznawczy i próby adaptacji do inności • 246
5.3 Oddziaływanie uchodźców wojennych na społeczeństwo portugalskie • 282
Rozdział 6: Portugalia z perspektywy czasu i miejsca • 305
ZAKOŃCZENIE • 315
ANEKSY
Aneks nr 1: List Stanisława Schimitzka do Antónia Vitora Guerry,dyr. Muzeum im. dr. Santosa Rochyw Figueira da Foz • 325
Aneks nr 2: Wybrane zdarzenia z życia Stanisława Schimitzka do roku 1940 r. • 327
Aneks nr 3: Fragment przemówienia pt. A Europa em guerra, wygłoszonego 9 października 1939 r. przez Salazara podczas posiedzenia Zgromadzenia Narodowego • 331
Aneks nr 4: Anonimowy list do Salazara z sierpnia 1940 r., potępiający m.in. merkantylny stosunek Portugalczyków do uchodźców • 338
Aneks nr 5: Mapa miejscowości Anadia, wykonana w 1940 r. przez Jana Kosidowskiego • 340
Aneks nr 6: Instytut Studiów Iberyjskich i Iberoamerykańskich UW, Warszawa, ul. Oboźna 8 • 341
Summary • 342
Resumo • 344
Bibliografia podmiotowa • 346
Bibliografia załącznikowa • 363
Indeks nazwisk • 377
SPIS ILUSTRACJI I TABEL • 38
"Interesująca jest analiza dotycząca wpływu obecności wychodźców na przemiany społeczne w Portugalii. Autorka przedstawia generalnie pozytywny dialog kulturowy między Polakami i Portugalczykami, nie stroniąc od prezentacji dowodów różnego rodzaju doświadczeń kulturowej inności czy zdarzających się w zachowaniach obydwu stron elementów negatywnych, nie przeceniając jednak ich znaczenia dla oceny całości. Z rozprawy tej można wywnioskować znaczenie badań relacji polsko-portugalskich w okresie wojny, m.in. z punktu widzenia pozycji Polski i jej obywateli podczas konfliktu czy też sytuacji osób narodowości czy pochodzenia żydowskiego, co kłóci się ze stereotypem braku wartości tych stosunków.
Dr hab. Jan Stanisław Ciechanowski, prof. Uniwersytetu Warszawskiego.
Uwzględniając stan badań nad losami polskich uchodźców w Portugalii czasów II wojny światowej oraz istniejące formy ich upamiętnienia, Autorka rozprawy przedstawiła własne na nie spojrzenie, przyczyniając się do lepszego ich zrozumienia, jak również do lepszego zrozumienia zjawiska wojennego uchodźstwa w szerszej perspektywie. Ale nie tylko o lepsze zrozumienie tu chodzi. Bowiem praca Aleksandry Pajek jest również przykładem „humanistyki ratowniczej”. Na ogół wojenne straty są nie do odzyskania, dzieło zniszczenia nie do naprawienia. Nawet uchodźstwo, co jest ratunkiem, określa wysoki rachunek strat bezpowrotnych. Dlatego tak ważne jest wszystko to, co jeszcze można „wydobyć”, nawet po wielu latach, ocalone i wypracowane kiedyś wartości w dostępnych jeszcze, choć już nie na „powierzchni”, świadectwach pamięci. Szczególnie cenne stają się tu wydobyte i utrwalone w ratowniczym procesie poznawczym tej rozprawy doktorskiej świadectwa spotkań polskich uchodźców na krańcach Europy z innymi".
Prof. Dr. Henryk Siewierski, Universidade de Brasília.
WSTĘP • 7
WYKAZ SKRÓTÓW • 28
Rozdział 1: Polscy uchodźcy w Portugalii w latach II wojny światowej – upamiętnienie i stan badań • 33
Rozdział 2: Literatura dokumentu osobistego jako pole reprezentacji i autokreacji autora • 57
Rozdział 3: Portugalskie Estado Novo wobec kwestii uchodźców wojennych • 125
Rozdział 4: Inność a nawet obcość – Portugalia w pierwszych wrażeniach • 153
4.1 Droga do Portugalii po klęsce Francji latem 1940 r. • 153
4.2 Wiedza polskich uchodźców o Portugalii przed 1940 r. • 163
4.3 Inni ludzie i ziemia • 174
Rozdział 5: Życie codzienne polskich uchodźców w Portugalii podczas II wojny światowej • 197
5.1 Organizacja miejsc • 197
5.2 Proces poznawczy i próby adaptacji do inności • 246
5.3 Oddziaływanie uchodźców wojennych na społeczeństwo portugalskie • 282
Rozdział 6: Portugalia z perspektywy czasu i miejsca • 305
ZAKOŃCZENIE • 315
ANEKSY
Aneks nr 1: List Stanisława Schimitzka do Antónia Vitora Guerry,dyr. Muzeum im. dr. Santosa Rochyw Figueira da Foz • 325
Aneks nr 2: Wybrane zdarzenia z życia Stanisława Schimitzka do roku 1940 r. • 327
Aneks nr 3: Fragment przemówienia pt. A Europa em guerra, wygłoszonego 9 października 1939 r. przez Salazara podczas posiedzenia Zgromadzenia Narodowego • 331
Aneks nr 4: Anonimowy list do Salazara z sierpnia 1940 r., potępiający m.in. merkantylny stosunek Portugalczyków do uchodźców • 338
Aneks nr 5: Mapa miejscowości Anadia, wykonana w 1940 r. przez Jana Kosidowskiego • 340
Aneks nr 6: Instytut Studiów Iberyjskich i Iberoamerykańskich UW, Warszawa, ul. Oboźna 8 • 341
Summary • 342
Resumo • 344
Bibliografia podmiotowa • 346
Bibliografia załącznikowa • 363
Indeks nazwisk • 377
SPIS ILUSTRACJI I TABEL • 38
"Interesująca jest analiza dotycząca wpływu obecności wychodźców na przemiany społeczne w Portugalii. Autorka przedstawia generalnie pozytywny dialog kulturowy między Polakami i Portugalczykami, nie stroniąc od prezentacji dowodów różnego rodzaju doświadczeń kulturowej inności czy zdarzających się w zachowaniach obydwu stron elementów negatywnych, nie przeceniając jednak ich znaczenia dla oceny całości. Z rozprawy tej można wywnioskować znaczenie badań relacji polsko-portugalskich w okresie wojny, m.in. z punktu widzenia pozycji Polski i jej obywateli podczas konfliktu czy też sytuacji osób narodowości czy pochodzenia żydowskiego, co kłóci się ze stereotypem braku wartości tych stosunków.
Dr hab. Jan Stanisław Ciechanowski, prof. Uniwersytetu Warszawskiego.
Uwzględniając stan badań nad losami polskich uchodźców w Portugalii czasów II wojny światowej oraz istniejące formy ich upamiętnienia, Autorka rozprawy przedstawiła własne na nie spojrzenie, przyczyniając się do lepszego ich zrozumienia, jak również do lepszego zrozumienia zjawiska wojennego uchodźstwa w szerszej perspektywie. Ale nie tylko o lepsze zrozumienie tu chodzi. Bowiem praca Aleksandry Pajek jest również przykładem „humanistyki ratowniczej”. Na ogół wojenne straty są nie do odzyskania, dzieło zniszczenia nie do naprawienia. Nawet uchodźstwo, co jest ratunkiem, określa wysoki rachunek strat bezpowrotnych. Dlatego tak ważne jest wszystko to, co jeszcze można „wydobyć”, nawet po wielu latach, ocalone i wypracowane kiedyś wartości w dostępnych jeszcze, choć już nie na „powierzchni”, świadectwach pamięci. Szczególnie cenne stają się tu wydobyte i utrwalone w ratowniczym procesie poznawczym tej rozprawy doktorskiej świadectwa spotkań polskich uchodźców na krańcach Europy z innymi".
Prof. Dr. Henryk Siewierski, Universidade de Brasília.
Klienci, którzy oglądali tą książkę oglądali także:
