Władze państwowe wobec Kościoła Rzymskokatolickiego diecezji płockiej w latach 1945-1970
AvalonRok wydania: 2020
ISBN: 978-83-7730-401-3
Oprawa: miękka
Ilość stron: 753
Wymiary: 155 x 235
Dostępność: Na półce
66.40 zł
powrót
Prezentowana książka przedstawia działania, jakie w latach 1945-1970 prowadziły organy władz państwowych wobec Kościoła rzymskokatolickiego na terenie diecezji płockiej. Działania te miały zarówno charakter jawny oraz ukryty (tajny, operacyjny) prowadzony przez komunistyczny aparat represji. Działania aparatu państwowego odnosiły się do wszelkich płaszczyzn i dziedzin funkcjonowania Kościoła: duszpasterskiej, misyjnej, organizacyjnej, katechetycznej, dydaktycznej, charytatywnej, opiekuńczej, budownictwa sakralnego itp. Książka przedstawia mechanizmy i metody walki z Kościołem jakie zostały zastosowane przez władze komunistyczne. Władze komunistyczne w latach 1945-1970 prowadziły politykę wyznaniową wobec Kościoła rzymskokatolickiego na obszarze diecezji płockiej, która polegała na ograniczaniu i eliminowaniu jego wpływu na wiernych. Różnymi metodami starano się osłabić pozycję Kościoła katolickiego i jego rolę w przestrzeni publicznej. Wobec duchowieństwa oraz wiernych zastosowano różnego rodzaju formy represji, szykan i dyskryminacji. Z analizy materiałów źródłowych, wykorzystanych w książce wynika, iż działania władz PRL wobec Kościoła katolickiego na terenie diecezji płockiej stanowiły odzwierciedlenie analogicznych działań prowadzonych przez władze państwowe wobec Kościoła w innych regionach Polski (diecezjach, województwach). Książka stanowi niezwykle cenny wkład i wypełnia lukę w historiografii najnowszych dziejów Kościoła katolickiego w Polsce.
MARIUSZ CELMER (ur. w 1977 w Makowie Mazowieckim) – dr nauk humanistycznych, historyk. Absolwent Instytutu Historii Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II w Lublinie. Nauczyciel historii i wiedzy o społeczeństwie w Liceum Ogólnokształcącym im. Marii Skłodowskiej-Curie w Makowie Mazowieckim. Jego zainteresowania naukowe koncentrują się wokół historii Polski w XX wieku, takich kwestii jak: dzieje komunistycznego aparatu represji, historia Kościoła katolickiego, dzieje Mazowsza. Autor kilkunastu artykułów opublikowanych w czasopismach naukowych, m.in. w „Notatkach Płockich”, „Roczniku Towarzystwa Naukowego Płockiego”, „Studiach Mazowieckich”, „Zeszytach Historycznych WiN-u”.
SPIS TREŚCI
Wstęp // 5
Część I. Kościół płocki a władze komunistyczne (1945–1949) // 15
1. Sytuacja Kościoła płockiego po zakończeniu II wojny światowej // 17
2. Wybór na stanowisko ordynariusza diecezji płockiej bpa Tadeusza Pawła
Zakrzewskiego // 23
3. Postawy duchowieństwa wobec przemian społeczno-politycznych w kraju // 29
4. Aparat bezpieczeństwa a Kościół i duchowieństwo // 53
5. Represje wobec duchowieństwa // 81
6. Problem odbudowy, renowacji świątyń i budownictwa sakralnego // 89
7. Stosunek władz państwowych do Niższego oraz Wyższego Seminarium Duchownego w Płocku // 99
8. Działalność Związku Diecezjalnego „Caritas” // 105
9. Nauczanie religii // 113
Część II. W latach kształtowania się systemu stalinowskiego w Polsce
(1950–1956) // 123
1. Postawy duchowieństwa wobec wydarzeń społeczno-politycznych okresu
stalinowskiego // 125
2. Komunistyczny aparat bezpieczeństwa a Kościół i duchowieństwo // 181
3. Likwidacja i przejęcie „Caritasu” przez władze państwowe // 219
4. Ruch „księży-patriotów” na terenie diecezji płockiej // 231
5. Organy partyjno-państwowe wobec uroczystości religijnych // 259
6. Represje wobec kapłanów // 275
7. Działania władz wobec zakonów i zgromadzeń zakonnych // 277
8. Władze państwowe wobec seminariów duchownych w Płocku // 325
9. Polityka władz wobec nauczania religii // 337
10. Budownictwo sakralne i kościelne. Działania państwa związane z przejmowaniem
nieruchomości kościelnych // 355
Część III. W okresie rządów ekipy Władysława Gomułki (1957–1970) // 373
1. Okres krótkotrwałej normalizacji w stosunkach państwo–Kościół katolicki // 375
2. Walka władz z symbolami religijnymi. Laicyzacja życia społecznego // 379
3. Nauczanie religii w szkołach. Funkcjonowanie punktów katechetycznych // 391
4. Problem erygowania nowych parafii. Budownictwo sakralne i kościelne // 417
5. Problem obsady stanowiska ordynariusza diecezji płockiej po śmierci bpa Tadeusza
Pawła Zakrzewskiego // 453
6. Represje karnosądowe i karno-administracyjne wobec duchowieństwa // 459
7. Aparat bezpieczeństwa a duchowieństwo. Inwigilacja kurii biskupiej przez SB // 469
8. Postawy duchowieństwa wobec wydarzeń społeczno-politycznych // 491
9. Działalność duchownych w Kołach Księży „Caritas” // 521
10. Władze państwowe wobec funkcjonowania NSD i WSD. Służba wojskowa
alumnów // 541
11. Polityka władz świeckich wobec zakonów i zgromadzeń zakonnych // 565
12. Sobór Watykański II. Sprawa „Orędzia biskupów polskich do biskupów
niemieckich” // 591
13. Obchody Milenium Chrztu Polski na terenie diecezji płockiej w 1966 r. // 613
14. Władze wobec innych uroczystości religijnych // 633
Zakończenie // 669
Aneksy // 675
Wykaz skrótów // 693
Spis tabel // 697
Bibliografia // 699
Indeks osobowy // 727
MARIUSZ CELMER (ur. w 1977 w Makowie Mazowieckim) – dr nauk humanistycznych, historyk. Absolwent Instytutu Historii Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II w Lublinie. Nauczyciel historii i wiedzy o społeczeństwie w Liceum Ogólnokształcącym im. Marii Skłodowskiej-Curie w Makowie Mazowieckim. Jego zainteresowania naukowe koncentrują się wokół historii Polski w XX wieku, takich kwestii jak: dzieje komunistycznego aparatu represji, historia Kościoła katolickiego, dzieje Mazowsza. Autor kilkunastu artykułów opublikowanych w czasopismach naukowych, m.in. w „Notatkach Płockich”, „Roczniku Towarzystwa Naukowego Płockiego”, „Studiach Mazowieckich”, „Zeszytach Historycznych WiN-u”.
SPIS TREŚCI
Wstęp // 5
Część I. Kościół płocki a władze komunistyczne (1945–1949) // 15
1. Sytuacja Kościoła płockiego po zakończeniu II wojny światowej // 17
2. Wybór na stanowisko ordynariusza diecezji płockiej bpa Tadeusza Pawła
Zakrzewskiego // 23
3. Postawy duchowieństwa wobec przemian społeczno-politycznych w kraju // 29
4. Aparat bezpieczeństwa a Kościół i duchowieństwo // 53
5. Represje wobec duchowieństwa // 81
6. Problem odbudowy, renowacji świątyń i budownictwa sakralnego // 89
7. Stosunek władz państwowych do Niższego oraz Wyższego Seminarium Duchownego w Płocku // 99
8. Działalność Związku Diecezjalnego „Caritas” // 105
9. Nauczanie religii // 113
Część II. W latach kształtowania się systemu stalinowskiego w Polsce
(1950–1956) // 123
1. Postawy duchowieństwa wobec wydarzeń społeczno-politycznych okresu
stalinowskiego // 125
2. Komunistyczny aparat bezpieczeństwa a Kościół i duchowieństwo // 181
3. Likwidacja i przejęcie „Caritasu” przez władze państwowe // 219
4. Ruch „księży-patriotów” na terenie diecezji płockiej // 231
5. Organy partyjno-państwowe wobec uroczystości religijnych // 259
6. Represje wobec kapłanów // 275
7. Działania władz wobec zakonów i zgromadzeń zakonnych // 277
8. Władze państwowe wobec seminariów duchownych w Płocku // 325
9. Polityka władz wobec nauczania religii // 337
10. Budownictwo sakralne i kościelne. Działania państwa związane z przejmowaniem
nieruchomości kościelnych // 355
Część III. W okresie rządów ekipy Władysława Gomułki (1957–1970) // 373
1. Okres krótkotrwałej normalizacji w stosunkach państwo–Kościół katolicki // 375
2. Walka władz z symbolami religijnymi. Laicyzacja życia społecznego // 379
3. Nauczanie religii w szkołach. Funkcjonowanie punktów katechetycznych // 391
4. Problem erygowania nowych parafii. Budownictwo sakralne i kościelne // 417
5. Problem obsady stanowiska ordynariusza diecezji płockiej po śmierci bpa Tadeusza
Pawła Zakrzewskiego // 453
6. Represje karnosądowe i karno-administracyjne wobec duchowieństwa // 459
7. Aparat bezpieczeństwa a duchowieństwo. Inwigilacja kurii biskupiej przez SB // 469
8. Postawy duchowieństwa wobec wydarzeń społeczno-politycznych // 491
9. Działalność duchownych w Kołach Księży „Caritas” // 521
10. Władze państwowe wobec funkcjonowania NSD i WSD. Służba wojskowa
alumnów // 541
11. Polityka władz świeckich wobec zakonów i zgromadzeń zakonnych // 565
12. Sobór Watykański II. Sprawa „Orędzia biskupów polskich do biskupów
niemieckich” // 591
13. Obchody Milenium Chrztu Polski na terenie diecezji płockiej w 1966 r. // 613
14. Władze wobec innych uroczystości religijnych // 633
Zakończenie // 669
Aneksy // 675
Wykaz skrótów // 693
Spis tabel // 697
Bibliografia // 699
Indeks osobowy // 727
Klienci, którzy oglądali tą książkę oglądali także:
• Ważne, nieważne. Dziennik 1953-1973
• Uczestnicy konspiracji niepodległościowej na Podkarpaciu w latach 1939-1956
• Zarys wybranych konfliktów zbrojnych w Afryce
• Wieczni prezydenci Dwa przypadki trójmiejskie
• W imię przyszłości Partii
• Dzielnica umarłych sąsiadów
• Bolesław II Szczodry. Trzeci Król Polski Od władzy po wygnanie
• Historia doktryn politycznych i prawnych do schyłku XX wieku
• Gdyby gwiazdy mogły mówić
• Pius XII. Nieznane wątki polskie
• Uczestnicy konspiracji niepodległościowej na Podkarpaciu w latach 1939-1956
• Zarys wybranych konfliktów zbrojnych w Afryce
• Wieczni prezydenci Dwa przypadki trójmiejskie
• W imię przyszłości Partii
• Dzielnica umarłych sąsiadów
• Bolesław II Szczodry. Trzeci Król Polski Od władzy po wygnanie
• Historia doktryn politycznych i prawnych do schyłku XX wieku
• Gdyby gwiazdy mogły mówić
• Pius XII. Nieznane wątki polskie
